文章解析

亲政篇

朝代:明作者:王鏊浏览量:3
zhī
tài
:“
:“
shàng
xià
jiāo
ér
zhì
tóng
。”
。”
fǒu
yuē
:“
:“
shàng
xià
jiāo
ér
tiān
xià
bāng
。”
。”
gài
shàng
zhī
qíng
xià
xià
zhī
qíng
shàng
shàng
xià
suǒ
wéi
tài
”。
”。
xià
zhī
qíng
yōng
è
ér
shàng
wén
shàng
xià
jiàn
suī
yǒu
guó
ér
guó
suǒ
wéi
fǒu
jiāo
tài
jiāo
fǒu
jiē
rán
ér
jiāo
zhī
wèi
yǒu
jìn
shì
zhī
shèn
zhě
jūn
chén
xiāng
jiàn
zhǐ
shì
cháo
shù
shàng
xià
zhī
jiān
zhāng
zòu
xiāng
guān
jiē
xíng
míng
xiāng
wéi
chí
ér
fēi
yán
沿
shì
shì
shǐ
使
rán
guó
jiā
cháng
cháo
fèng
tiān
mén
wèi
cháng
fèi
wèi
qín
rán
táng
xuán
jué
wēi
shǐ
jiū
hóng
鸿
tōng
zhèng
yǐn
zòu
shàng
shì
zhī
xiè
ēn
jiàn
zhuì
zhuì
ér
tuì
退
shàng
cháng
zhì
shì
xià
cháng
jìn
yán
zāi
shì
xuán
jué
suǒ
wèi
táng
shàng
yuǎn
wàn
suī
yán
yóu
yán
wéi
shàng
xià
zhī
jiāo
ruò
nèi
cháo
zhī
gài
zhōu
zhī
shí
yǒu
sān
cháo
mén
zhī
wài
wèi
zhèng
cháo
xún
móu
chén
zài
yān
mén
zhī
wài
wèi
zhì
cháo
shì
cháo
zài
yān
mén
zhī
nèi
wèi
nèi
cháo
yuē
yàn
cháo
zǎo
yún
:“
:“
jūn
chū
ér
shì
cháo
tuì
退
shì
qǐn
tīng
zhèng
。”
。”
gài
shì
cháo
ér
jiàn
qún
chén
suǒ
zhèng
shàng
xià
zhī
fēn
tīng
zhèng
ér
shì
qǐn
suǒ
tōng
yuǎn
jìn
zhī
qíng
zuǒ
yòu
qián
hòu
jiāng
jūn
shì
zhōng
cháng
shì
sàn
zhū
wèi
zhōng
cháo
chéng
xiàng
xià
zhì
liù
bǎi
shí
wèi
wài
cháo
táng
huáng
chéng
zhī
běi
nán
sān
mén
yuē
chéng
tiān
yuán
zhèng
dōng
zhì
shòu
wàn
guó
zhī
cháo
gòng
yān
gài
zhī
wài
cháo
běi
yuē
tài
mén
西
yuē
tài
diàn
殿
shuò
wàng
zuò
ér
shì
cháo
gài
zhī
zhèng
cháo
yòu
běi
yuē
liǎng
diàn
殿
cháng
tīng
cháo
ér
shì
shì
gài
zhī
nèi
cháo
sòng
shí
cháng
cháo
wén
diàn
殿
chuí
gǒng
diàn
殿
zhēng
dàn
dōng
zhì
shèng
jié
chēng
qìng
diàn
殿
yàn
chén
diàn
殿
huò
yīng
diàn
殿
shì
jìn
shì
chóng
zhèng
diàn
殿
shì
cóng
xià
yuán
shàng
diàn
殿
wèi
zhī
lún
duì
chén
shí
zhèng
hài
nèi
diàn
殿
yǐn
jiàn
huò
zuò
huò
miǎn
chuān
穿
xuē
gài
yǒu
sān
cháo
zhī
yān
gài
tiān
yǒu
sān
yuán
tiān
zi
xiàng
zhī
zhèng
cháo
xiàng
tài
wài
cháo
xiàng
tiān
shì
nèi
cháo
xiàng
wēi
rán
guó
cháo
shèng
jié
dōng
zhì
zhēng
dàn
cháo
huì
fèng
tiān
diàn
殿
zhī
zhèng
cháo
cháng
fèng
tiān
mén
zhī
wài
cháo
ér
nèi
cháo
quē
rán
fēi
quē
huá
gài
jǐn
shēn
yīng
děng
diàn
殿
fēi
nèi
cháo
zhī
zhì
hóng
zhōng
sòng
lián
liú
yǒng
lái
yáng
shì
yáng
róng
děng
shì
zuǒ
yòu
chén
jiǎn
xià
yuán
děng
cháng
zòu
duì
biàn
便
diàn
殿
shí
yǒu
yōng
zhī
huàn
zāi
jīn
nèi
cháo
wèi
lín
cháng
cháo
zhī
hòu
rén
chén
jìn
jiàn
sān
diàn
殿
gāo
xiān
huò
kuī
yān
shàng
xià
zhī
qíng
yōng
ér
tōng
tiān
xià
zhī
yóu
shì
ér
xiào
zōng
wǎn
nián
shēn
gǎn
yǒu
kǎi
zhào
chén
biàn
便
diàn
殿
jiǎng
lùn
tiān
xià
shì
fāng
jiāng
yǒu
wéi
ér
mín
zhī
zhì
zhì
zhī
měi
tiān
xià
zhì
jīn
wéi
hèn
wéi
xià
yuǎn
shèng
jìn
xiào
zōng
jǐn
chǎn
jìn
shì
yōng
zhī
cháng
cháo
zhī
wài
wén
huá
yīng
èr
diàn
殿
fǎng
仿
nèi
cháo
zhī
chén
sān
huò
shì
cóng
tái
jiàn
yuán
shàng
diàn
殿
lún
duì
zhū
yǒu
shì
jué
shàng
suǒ
jiàn
jué
zhī
yǒu
nán
jué
zhě
chén
miàn
zhī
shí
yǐn
jiàn
qún
chén
fán
xiè
ēn
jiàn
zhī
lèi
jiē
shàng
diàn
殿
chén
zòu
xīn
ér
wèn
zhī
yán
ér
dào
zhī
rén
rén
jìn
xià
suī
shēn
jiǔ
zhòng
ér
tiān
xià
zhī
shì
càn
rán
chén
qián
wài
cháo
suǒ
zhèng
shàng
xià
zhī
fēn
nèi
cháo
suǒ
tōng
yuǎn
jìn
zhī
qíng
yǒu
jìn
shí
yōng
zhī
zāi
táng
zhī
shí
míng
cōng
jiā
yán
wǎng
xián
guò
shì
ér

译文

《易经》中的《泰》卦说:“上下交好通气,他们的志意就和同。”那《否》卦说:“上下阴隔,国家就要灭亡。”因为上面的意图能够通到下面,下面的意见能够传到上面,上下成为一个整体,所以叫做“泰”。如果下面的意见被阻塞,不能传到上面;上下之间有隔膜,虽然名义上有国家,裨上却没有国家,所以叫做“否”。   上下通气就泰,上下阻隔就否,自古以来都是这样。但上下不通气的弊病,没有象近代这样厉害的了。君臣互相见面,只在皇上临朝的短时间内。上下之间,只不过靠奏章、批答互相关联,用名分、法度彼此维持罢了。这不单是遵循老规矩,也是地位权势使他们这样。为什么呢?皇上常常在奉天门上朝,没有一天间断,可说是勤于政事了;但是朝堂和台阶相距很远,皇帝的威仪显耀盛大,御史纠察朝见的礼仪,鸿胪检举不合规矩的行动,通政使代为呈上奏章,皇上只是随意看看,臣子就谢恩拜辞,心神不安地退了下来。皇上何尝处理过一件事,臣子又何尝说过一句话呢!这没有其他原因,地位权势悬殊,所谓有天子堂上比万天还远,虽然想进言,却无从说起啊。   我认为要做到上下通气,不如恢复古代内朝的制度。周代的时候有三种朝见的方式:库门的外面是正朝,顾问大臣守候在这里;路门的外面是治朝,皇上每天在这里受百官朝见;路门的里面是内朝,也叫燕朝。《礼记·玉藻》上说:“君主在太阳出来的时候去上朝,退下来到路寝处理政事。”上朝接见群臣,是用来端正上下的名分;处理政事却到路寝,是用来疏通远近的意见。汉朝的制度:大司马,左、右、前、后将军,侍中,散骑,诸吏是中朝;丞相以下到六百石的官员,是外朝。唐代皇城北面靠南的第三门,叫承天门,元旦和冬至节,接受各国的朝贺过贡皇上才来到这里,原来就是古代的外朝呢。它的北面叫太极门,它的西面叫太极殿,每月的初一和十五,皇上就坐在这里受建群臣朝见,原来就是古代的正朝呢。再北面叫做两仪殿,平日在这里上朝和处理政务,原来就是古代的内朝呢。宋朝时候,平时朝见在文德殿;五天一问皇上的起居,在垂拱殿;元旦、冬至、皇上的生日,祝颂、受贺在大庆殿;赐宴在紫宸殿或者集英殿;面试进士在崇政殿。自侍从官以下,每五天由一名官司员上殿,叫做轮班奏对,他必须进来陈说当政治得失;在内殿引见,也有时赐坐,有时免穿靴子。这大概还保留有三朝的意思呢。因为上天有三垣,天子就仿效它:正朝,仿效太极;外朝,仿效天市,内朝,仿效紫微。自古以来就是这样的。   本朝皇帝生日、元旦、冬至的大朝会,在奉天殿,便是古代的正朝呢;平日就在奉天门,便是古代的外朝呢;可是单缺内朝。然而并不是缺少,华盖、谨身、武英等殿,难道不是遗留下来的内朝制度么?洪武年间,象宋濂、刘基,永乐以来,象杨士奇、杨荣等,每天侍奉在皇帝身旁;大臣蹇义、夏元吉等,经常在便殿奏对。在这个时候,哪里有阻隔的忧患呢?现在内朝制度没有恢复,皇上临驾常朝以后,臣子不能再进来朝见;三殿的门高高地关闭着,很少有人能够看见。所以上下的意见阻塞不通;天下的弊病,因此积累起来。孝宗晚年,在之方面深有感慨。他屡次在便殿召见大臣,谈论天下的事情。正要有所作为他便去世了,百姓没有福气,不能看到太平盛世的美事。直到现在,天下的人都认为是一件恨事。   希望皇上远的效法圣祖,近的学习孝宗,完全铲除近代的阻塞隔膜的弊病。常朝以外,就到文华、武英两殿,仿效古代内朝的意思:大臣每隔三天或五天,进来问一次起居;侍从官司和御史,各选一员上殿来轮流回答咨询;各部门有事请求决断,皇上根据自己的看法决断它;有不容易决断的,就和大臣当面讨论解决。不时地引见群臣,凡是谢恩、辞行这类情况,群臣都可以上殿陈奏,皇上虚心地问他,和颜悦色地开导他。象这样,人人都能够毫无保留地说出自己的意见;皇上虽然深居皇宫,可是天下的事情却全都清清楚楚地摆在眼前。外朝用来端正上下的名分,内朝用来沟通远后的意见。像这样,哪里会有近代的阻塞隔膜的弊病呢?唐尧、虞瞬的时候,耳聪目明,好的言论没有被埋没,民间没有遗漏的贤人,也不过是这样罢了。

上一篇:明·邹智《辞朝》

下一篇:明·梁有誉《吴宫》

猜你喜欢